TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG CHỮA CHÁY KHU BẾP HÓA CHẤT ƯỚT

Trong khu bếp nhà hàng, khách sạn hay căn tin, với môi trường nấu nướng sử dụng dầu mỡ và các thiết bị sinh nhiệt cao (điện, gas) là những yếu tố tiềm ẩn có nguy cơ gây cháy nổ. Điểm tự bốc cháy của dầu mỡ trên 360°C là một yếu tố nguy hiểm, đặc biệt trong môi trường bếp nấu thương mại, nơi nhiệt độ có thể nhanh chóng đạt đến mức nguy hiểm. Đặc thù của đám cháy dầu mỡ (phân loại cháy lớp K) cháy ở nhiệt độ cao và khả năng tái bùng phát khi sử dụng chất chữa cháy không phù hợp. Việc sử dụng nước để chữa cháy lại càng nguy hiểm hơn, vì nước gây ra phản ứng với dầu và làm cho ngọn lửa bùng phát mạnh hơn, dẫn đến nguy cơ cháy lan ra diện rộng.

Có thể nói, giải pháp tối ưu nhất cho đám cháy dầu mỡ là Hệ thống chữa cháy khu bếp sử dụng chất chữa cháy hóa chất ướt – Hệ thống chữa cháy khu bếp được chứng nhận bởi các tổ chức quốc tế uy tín như UL (Underwriters Laboratories, chứng nhận rằng hệ thống có khả năng kiểm soát cháy bếp hiệu quả và an toàn.), CE (European Conformity, chứng nhận thông hành cho hàng hóa nhập vào thị trường Châu Âu), ISO 9001:2015 (SGS United Kingdom Ltd, là đơn vị chứng nhận hệ thống quản lý trong sản xuất và buôn bán thiết bị phòng cháy, chữa cháy, ngoài ra hệ thống chữa cháy khu bếp phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định an toàn theo tiêu chuẩn của NFPA 17A và NFPA 96 (Hiệp hội phòng cháy chữa cháy quốc gia Hoa Kỳ).

SmartTech xin giới thiệu Hệ thống chữa cháy khu bếp Swastik Synergy, thương hiệu được tin tưởng lựa chọn bởi hàng loạt khách sạn và chuỗi nhà hàng quốc tế nhờ khả năng chữa cháy hiệu quả và đạt được các chứng nhận Quốc tế như UL300, CE, ISO 9001:2015, SESTCO,…

I. HỆ THỐNG CHỮA CHÁY KHU BẾP HÓA CHẤT ƯỚT LÀ GÌ?

Hệ thống chữa cháy khu bếp hóa chất ướt là một hệ thống chữa cháy tự động, sử dụng chất chữa cháy là hóa chất ướt, được thiết kế và lắp đặt chuyên dụng để bảo vệ các khu vực nấu nướng cho khu bếp nhà hàng, khách sạn, bếp ăn tập thể nơi có nguy cơ cháy dầu mỡ cao. Hệ thống này không chỉ tập trung vào việc dập tắt ngọn lửa mà còn loại bỏ hoàn toàn nguy cơ tái bùng phát trở lại – một thất bại phổ biến của hệ thống chữa cháy bột khô hay khí CO2 khi đối phó với đám cháy dầu mỡ (phân loại lớp cháy K).

Hệ thống chữa cháy hóa chất ướt chuyên dụng cho khu bếp nhà hàng, khách sạn, bếp ăn tập thể được thiết kế để bảo vệ toàn diện ba (03) khu vực trọng điểm có nguy cơ cháy nổ cao (nơi dầu mỡ tích tụ nhiều và dễ bùng phát hỏa hoạn). Hệ thống này tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn an toàn quốc tế như NFPA 17A và NFPA 96, khu vực được bảo vệ bao gồm:

1. Bảo vệ khoang Chụp hút (Hood Plenums):

Đây là khu vực phía trên phin lọc và bên trong chụp hút, nơi hơi dầu mỡ ngưng tụ và tích tụ có thể tạo thành chất cháy dầu mỡ nguy hiểm. Các vòi phun được bố trí để bao phủ toàn bộ khu vực này.

2. Bảo vệ đường ống thông gió (Ductwork):

Dầu mỡ tích tụ sâu bên trong các đường ống dẫn khói là một trong những nguy cơ cháy lan nguy hiểm, rất khó tiếp cận bằng phương pháp chữa cháy thông thường. Hệ thống sẽ kích hoạt phun hóa chất trực tiếp vào bên trong đường ống để dập tắt lửa và làm nguội bề mặt.

3. Bảo vệ các thiết bị bếp dưới chụp hút (Cooking Appliances):

Khu vực phát sinh nguồn nhiệt bao gồm bếp chiên nhúng (deep fat fryers), bếp nướng than/gas (charbroilers, gas ranges), bếp rán phẳng (griddles),… Các vòi phun được thiết kế đặc biệt để xả chất chữa cháy trực tiếp lên bề mặt các thiết bị bếp, dập tắt lửa tại nguồn và ngăn chặn không cho chúng bùng phát trở lại.

(Việc thiết kế và kích hoạt đồng thời bảo vệ cả ba khu vực này là yêu cầu bắt buộc theo tiêu chuẩn NFPA 96, NFPA 17A. Điều này đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC) toàn diện cho khu bếp công nghiệp sử dụng hệ thống chữa cháy hóa chất ướt, ngăn chặn hiệu quả nguy cơ cháy lan ra các khu vực khác của tòa nhà.)

Cơ chế dập tắt đám cháy bằng phản ứng xà phòng hóa (Saponification):

Nguyên lý hoạt động của hóa chất ướt là yếu tố tạo nên khả năng dập tắt vượt trội các đám cháy dầu mỡ (phân loại lớp cháy K). Chất lỏng chữa cháy chuyên dụng (thường là dung dịch chứa gốc Kali như Kali cacbonat, Kali axetat,..) được phun xịt dưới dạng màn sương mịn và dày đặc vào đám cháy dầu mỡ.

Quá trình này tạo ra hiệu ứng dập lửa đồng thời:

• Xà phòng hóa (Saponification): Phản ứng hóa học giữa muối Kali và chất béo nóng tạo ra một lớp màng bọt xà phòng dày, không cháy. Lớp màng này cách ly hoàn toàn dầu mỡ đang cháy với Oxy trong không khí, triệt tiêu khả năng đám cháy tái bùng phát.
• Làm mát (Cooling): Kết hợp với phản ứng xà phòng hóa, dung dịch hóa chất ướt còn có khả năng làm nguội dầu mỡ nóng, giúp hạ nguồn nhiệt của đám cháy, giảm nguy cơ gây bùng phát trở lại.

• Cách ly (Smothering): Lớp màng này đóng vai trò như một rào cản vật lý, cách ly hoàn toàn dầu mỡ đang cháy với khí Oxy có trong không khí.

(Bằng cách loại bỏ Oxy khỏi bề mặt chất cháy, phản ứng cháy không thể tiếp tục diễn ra. Đây là điểm mấu chốt khiến hệ thống hóa chất ướt ưu Việt hơn so với các phương pháp chữa cháy khác, vì lớp màng xà phòng không chỉ dập lửa mà còn duy trì sự ngăn cách, đảm bảo ngọn lửa không bùng phát trở lại ngay cả khi nhiệt độ dầu mỡ vẫn còn cao).

II. CẤU TẠO VÀ NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG CHỮA CHÁY KHU BẾP HÓA CHẤT ƯỚT SWASTIK SYNERGY.

Để có cái nhìn trực quan nhất về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của Hệ thống chữa cháy hóa chất ướt, SmartTech xin lấy Hệ thống chữa cháy khu bếp Swastik Synergy – một giải pháp điển hình đạt các tiêu chuẩn quốc tế như UL300, CE, ISO 9001:2015, SESTCO,… và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định an toàn theo NFPA 17A, NFPA 96 để làm ví dụ điển hình cho một hệ thống sử dụng chất chữa cháy hóa chất ướt.

2.1 CẤU TẠO

Hệ thống bao gồm 6 thành phần chính, hoạt động liên kết với nhau để đảm bảo khả năng phát hiện, kích hoạt và dập tắt đám cháy tức thời.

1/ Bình chứa chất chữa cháy (Agent Cylinder/Tank):

• Mô tả:
  • Bình được chế tạo từ vật liệu thép không gỉ, chuyên dùng để chứa chất chữa cháy hóa chất ướt.
  • Đối với hệ thống Swastik Synergy, bình chứa có đa dạng các dung tích từ 6L, 9L, 12L, 15L, 18L, 24L, 27L đến 30L, phù hợp với mọi quy mô khu bếp nhà hàng, khách sạn bếp ăn tập thể.
• Chức năng: Bình có nhiệm vụ lưu trữ chất chữa cháy hóa chất ướt với lưu lượng và áp suất định sẵn. Khi hệ thống kích hoạt, áp suất này sẽ đẩy chất chữa cháy đi qua hệ thống đường ống đến các đầu phun cố định.

2/ Đầu phun (Discharge Nozzles):

• Mô tả:
  • Đầu phun được chế tạo từ thép không gỉ, tích hợp nắp đậy kim loại để bảo vệ đầu phun và ngăn ngừa dầu mỡ tích tụ.
  • Nắp đậy được kết nối với thân đầu phun bằng dây thép không gỉ, đảm bảo không thất lạc khi kích hoạt.
  • Đầu phun của Swastik Synergy được thiết kế chuyên biệt để xả chất chữa cháy với lưu lượng định sẵn, bao trùm các khu vực khoang chụp hút, đường ống thông gió và thiết bị bếp.
• Chức năng:
  • Khi hệ thống được kích hoạt, các đầu phun có nhiệm vụ phun chất chữa cháy hóa chất ướt với lưu lượng định sẵn dưới dạng màn sương mịn.
  • Lớp màn sương này nhanh chóng bao trùm lên bề mặt thiết bị, khoang chụp hút và cổ ống thông gió, dập tắt đám cháy hiệu quả.

3/ Cầu chì nhiệt/ Cáp cảm biến nhiệt (Fusible Links/ Heat Detectors):

• Mô tả:
  • Cầu chì nhiệt là một liên kết kim loại dễ nóng chảy được thiết kế để đứt gãy ở một ngưỡng nhiệt độ được xác định.
  • Cáp cảm biến nhiệt là loại dây xoắn đôi có lớp cách điện nhạy cảm với nhiệt độ.
  • Được lắp đặt bên trong khoang chụp hút và bên dưới đường ống thông gió.
• Chức năng: Khi nhiệt độ tại khu vực khoang chụp hút đạt đến ngưỡng giới hạn kích hoạt của thiết bị cảm biến (cầu chì đứt hoặc cáp cảm biến bị sự cố do nhiệt) chúng sẽ ngay lập tức gửi tín hiệu điện đến bộ phận điều khiển trung tâm để kích hoạt hệ thống chữa cháy.

4/ Bộ Điều khiển trung tâm (Control Panel / Releasing Panel):

• Mô tả: Là trung tâm điều khiển chính của hệ thống, có nhiệm vụ nhận và xử lý tín hiệu kích hoạt từ các thiết bị đầu vào như: Cáp cảm biến nhiệt, Cầu chì nhiệt, và tay giật thủ công (Manual pull station).

• Chức năng: Khi nhận được tín hiệu cháy hoặc kích hoạt khẩn cấp, bộ điều khiển sẽ tự động thực hiện đồng thời các hành động sau:
  • Kích hoạt van xả tại bình chứa chất chữa cháy, giải phóng hóa chất ướt đến các vòi phun đã được định sẵn thông qua hệ thống đường ống dẫn.
  • Gửi tín hiệu liên động đến các hệ thống khác (như hệ thống quản lý tòa nhà BMS, hệ thống báo cháy chung tâm).
  • Gửi tín hiệu để ngắt nguồn cung cấp nhiên liệu (gas, điện) cho các thiết bị bếp nấu, loại bỏ nguồn cháy ngay lập tức.

5/ Tay giật thủ công (Manual Pull Station):

• Mô tả: Tay giật khẩn cấp được lắp đặt tại các vị trí dễ tiếp cận, dễ thấy và gần lối thoát hiểm, đảm bảo người sử dụng/vận hành có thể thao tác nhanh chóng khi có sự cố về cháy nổ.
• Chức năng: Cho phép người dùng/vận hành chủ động kích hoạt khẩn cấp hệ thống chữa cháy ngay khi phát hiện đám cháy (kích hoạt trước khi các cầu chì nhiệt/cáp cảm biến nhiệt chưa kích hoạt tự động).

6/ Hệ thống ống dẫn chất chữa cháy (Piping Network):

• Mô tả: Hệ thống đường ống dẫn chất chữa cháy được chế tạo từ thép không gỉ (Stainless Steel 304), tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng quốc tế cụ thể như ASTM A269 (tiêu chuẩn kỹ thuật cho ống thép không gỉ liền mạch).
• Chức năng: Đường ống có nhiệm vụ vận chuyển chất chữa cháy từ bình chứa (sau khi được kích hoạt) đến các đầu phun cố định đã được lắp đặt sẵn tại các khu vực cần được bảo vệ.

2.2 NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG 

Nguyên lý hoạt động của Hệ thống chữa cháy khu bếp hóa chất ướt nói chung và của  Swastik Synergy nói riêng diễn ra theo chu trình 3 bước tự động, đảm bảo hiệu quả tức thời:

Nguyên lý hoạt động gồm 3 bước này là tiêu chuẩn chung cho mọi hệ thống chữa cháy hóa chất ướt đạt chuẩn. Mặc dù các thương hiệu như Swastik Synergy có thể có sự khác biệt về thiết kế hay dung tích, cốt lõi hoạt động vẫn dựa trên quy trình này để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho khu bếp công nghiệp.

III. ƯU ĐIỂM  NỔI BẬT CỦA HỆ THỐNG CHỮA CHÁY KHU BẾP HÓA CHẤT ƯỚT

Việc lựa chọn một Hệ thống chữa cháy khu bếp hóa chất ướt chất lượng như Hệ thống chữa cháy khu bếp Swastik Synergy mang lại nhiều lợi thế vượt trội cho hoạt động kinh doanh ăn uống, điển hình là:

LỢI THẾ CỐT LÕI: 

• Chuyên dụng cho đám cháy dầu mỡ động thực vật:

• Điểm mạnh lớn nhất của hệ thống này nằm ở khả năng đối phó chuyên biệt với đám cháy phân loại K, tức là các đám cháy phát sinh từ dầu mỡ động thực vật trong môi trường bếp thương mại.
• Hiệu quả đã được kiểm chứng: Hóa chất ướt không chỉ là một giải pháp thay thế, mà là chất chữa cháy hiệu quả nhất và được khuyên dùng theo các tiêu chuẩn an toàn PCCC quốc tế (như NFPA 10 & NFPA 17A).
• Dập tắt triệt để ở nhiệt độ cao: Dầu mỡ khi cháy có thể đạt nhiệt độ rất cao. Hóa chất ướt xử lý hiệu quả vấn đề này bằng cách kết hợp làm mát và tạo phản ứng xà phòng hóa, dập tắt lửa tức thì và ngăn chặn tái bùng phát (điều mà nước hoặc các bình bọt/khí CO2 thông thường không làm được).

•  Ngăn chặn tái bùng phát tuyệt đối: Cơ chế phản ứng xà phòng hóa giúp hình thành một lớp màng bảo vệ trên bề mặt dầu mỡ. Lớp màng này có tác dụng kép: làm mát chất cháy và cách ly hoàn toàn nguồn nhiên liệu với oxy, loại bỏ nguy cơ đám cháy bùng phát trở lại.
• Khác biệt so với hệ thống chữa cháy thông thường khác: Theo các tiêu chuẩn an toàn PCCC quốc tế (điển hình như NFPA 17A và NFPA 96), việc sử dụng hệ thống chữa cháy chuyên dụng là yêu cầu bắt buộc cho các khu bếp thương mại (nhà hàng, khách sạn, bếp ăn tập thể):

• Hệ thống Hóa chất ướt (Wet Chemical Agent): Là giải pháp được thiết kế đặc biệt và là lựa chọn duy nhất được chứng nhận cho đám cháy lớp K (dầu mỡ, chất béo). Nó dập tắt lửa bằng phản ứng xà phòng hóa (saponification) và làm mát.
• Hệ thống chữa cháy bằng nước (Automatic Sprinkler System): Không được coi là giải pháp thay thế hoặc giải pháp chính cho khu vực thiết bị bếp có dầu mỡ. Nước khi phun vào dầu mỡ đang cháy ở nhiệt độ cao sẽ bốc hơi tức thì, gây bắn tóe dầu mỡ và làm đám cháy lan rộng ra.

Tiêu chuẩn quốc tế yêu cầu giải pháp chuyên biệt cho khu bếp để đảm bảo an toàn tuyệt đối, và hệ thống Sprinkler (chữa cháy bằng nước) không được coi là giải pháp thay thế cho khu vực thiết bị bếp có dầu mỡ.

LỢI THẾ MỞ RỘNG:

• Giảm thiểu thiệt hại sau cháy

• Tính chất của hóa chất ướt: Hóa chất ướt được thiết kế đặc biệt để không gây độc hại thân thiện với môi trường và không gây ăn mòn. Sau khi sử dụng, việc vệ sinh tương đối dễ dàng và không làm hỏng các thiết bị đắt tiền bằng thép không gỉ (inox) hay các linh kiện điện tử.
• So sánh với bột khô: Ngược lại, bột khô là chất ăn mòn mạnh, rất khó làm sạch và thường phá hủy vĩnh viễn các thiết bị điện tử, máy móc, gây ra chi phí sửa chữa hoặc thay thế khổng lồ.

• Phục hồi nhanh chóng: Nhờ khả năng vệ sinh dễ dàng và ít gây hư hại thiết bị, khu bếp có thể hoạt động trở lại trong thời gian ngắn nhất. Điều này trực tiếp giảm thiểu tổn thất doanh thu và duy trì sự liên tục trong kinh doanh.
• Tự động và tính đồng bộ:

• Phát hiện và kích hoạt tự động 24/7: Hệ thống sử dụng cảm biến nhiệt để phát hiện cháy sớm mà không cần sự can thiệp của con người, đảm bảo phản ứng tức thì ngay cả khi không có mặt của con người.
• Gửi tín hiệu liên động: Đây là tính năng an toàn cực kỳ quan trọng, khi hệ thống bị kích hoạt sẽ tự động cung cấp tín hiệu để cắt nguồn cung cấp gas/điện cho thiết bị bếp. Việc loại bỏ hoàn toàn nhiên liệu đảm bảo đám cháy không có cơ hội bùng phát lại sau khi được dập tắt.

Với những ưu điểm về khả năng dập tắt hiệu quả đám cháy loại K, giảm thiểu thiệt hại tài sản, và khả năng tự động hóa đồng bộ, hệ thống chữa cháy khu bếp hóa chất ướt thực sự là một giải pháp bảo hiểm tốt nhất cho hoạt động kinh doanh, bảo vệ nhân viên và tuân thủ các quy định pháp luật về phòng cháy chữa cháy.

IV. ỨNG DỤNG CỦA HỆ THỐNG CHỮA CHÁY KHU BẾP HÓA CHẤT ƯỚT

Do đặc thù và tính chất nguy hiểm của đám cháy dầu mỡ, Hệ thống chữa cháy khu bếp hóa chất ướt là giải pháp bắt buộc và lý tưởng cho mọi khu vực nấu nướng thương mại, bao gồm:

Việc lắp đặt Hệ thống chữa cháy khu bếp hóa chất ướt này không chỉ nâng cao mức độ an toàn và giảm thiểu thiệt hại khi xảy ra cháy, mà còn giúp các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống tuân thủ nghiêm ngặt quy định phòng cháy chữa cháy của Việt Nam và các tiêu chuẩn quốc tế.

Hệ thống chữa cháy khu bếp Swastik Synergy đã được triển khai rộng rãi cho nhiều dự án Nhà hàng, Khách sạn, trường học, bệnh viện,… tại Việt Nam và trên thế giới.

KẾT LUẬN: HỆ THỐNG CHỮA CHÁY KHU BẾP HÓA CHẤT ƯỚT- GIẢI PHÁP BẢO VỆ AN TOÀN TỐI ƯU 

Đầu tư vào Hệ thống chữa cháy khu bếp hóa chất ướt là một quyết định thông minh, mang lại hiệu quả bảo vệ tối ưu cho khu bếp, giúp bảo vệ con người, tài sản và duy trì hoạt động kinh doanh liên tục. Với khả năng dập tắt đám cháy dầu mỡ động thực vật (phân loại chất cháy lớp K) một cách triệt để nhờ cơ chế phản ứng xà phòng hóa, hệ thống này không chỉ là một giải pháp an toàn phòng cháy chữa cháy hiệu quả cho khu bếp công nghiệp mà còn là một tấm khiên bảo hiểm toàn diện.

Ở nhiều quốc gia và khu vực, hệ thống chữa cháy tự động cho bếp công nghiệp là yêu cầu bắt buộc của luật pháp và các công ty bảo hiểm. Việc lắp đặt hệ thống này không chỉ là tuân thủ quy định mà còn là một khoản đầu tư bảo hiểm hiệu quả, giảm thiểu rủi ro tài chính do hỏa hoạn.

An toàn phòng cháy chữa cháy cho khu bếp là yếu tố bắt buộc để bảo vệ con người và tài sản. SmartTech tự hào giới thiệu Hệ thống chữa cháy cho khu bếp Swastik Synergy – một giải pháp tối ưu, hiệu quả về chi phí, được bảo chứng bởi các chứng nhận quốc tế khắt khe nhất như UL300, CE, ISO 9001:2015, SESTCO.